بعد از فراز و نشیب و تشکیک زیادی که در مورد حقانیت دریافت حق فنی ایجاد شده بود و البته با پاسخ و دفاع مستدل الزام دریافت حق فنی یا ویزیت داروساز اثبات شده بود (هرچند این مبلغ با دریافت حق مشاوره که در کشورهای توسعه یافته دریافت می شود قابل قیاس نیست)،
دیروز از طریق تریبون تلویزیون و رسانه ها مجددا پافشاری بر عدم دریافت حق فنی صورت گرفته است.
حدس و گمان هایی درباره فشار سازمان های بیمه گر برای رهایی از تعهد پرداخت ویزیت داروساز، که تاکنون از زیر بار مسئولیت پرداخت آن شانه خالی کرده اند، وجود دارد.
و البته نباید مافیای زخم خورده صاحبان غیر داروساز داروخانه دار (پراتیک) که به انحای مختلف سعی در تضعیف و به حاشیه راندن داروسازان و کم رنگ کردن حضور و نقششان در داروخانه داشته و دارند را دور از نظر داشت. و باید دانست بسیاری از بدبینی های ایجاد شده در بخشی از بیماران به عملکرد این دسته و اولویت قراردادن مسائل مادی به علمی و اجحاف در حق بیماران برمیگردد که بالطبع همه جامعه داروسازی از این طریق مورد لطمه قرارگرفته اند و می بایست در این باره چاره اندیشی و اقدام فوری داشت.
مسلما نظرات غیر کارشناسی آینده نگر نیستند و اگر از مشتری؟(در حرفه مقدس داروسازی مراجعه کننده مشتری خطاب نمیشود و به دید مشتری با وی تعامل نمیشود) که بدنبال انواع و اقسام داروهای غیرمجاز و نسخه ای باشد بپرسید که آیا مایل هستید در داروخانه دکتر داروساز حضور داشته و از دریافت دارو مطابق میل شما ممانعت کند. طبعا پاسخ منفی است و اگر پرسش کنید که آیا مایل به دریافت حق فنی و اطلاعات مربوط به نسخه هستید. طبعا ترجیح خواهد داد که بگوید خیر و طبعا دکتر داروساز می بایست بر اساس وجدان کاری و تعهد حرفه ای توضیحات را ارائه بدهد و غیر از آن خود من هم نیازی به دانستن آنها نداشته و یا از اینترنت یا از نرم افزارهای دارویی یا از پزشکی که ویزیت داده ام خواهم پرسید.
بنابراین ضرورتی نیست که در این مرحله تمام صحبت ها و اثبات حقانیتی که قبلا بارها گفته شده مکرر گفته شود.
مشکل یا بحث مشکلات شخصی است. یا اولویت قرار دادن نظرات غیر کارشناسی یا مساله هزینه مالی که بیمه ها ترجیح بدهند با شانتاژ خبری و هیاهوسالاری و احیانا درگیر کردن مردم با داروخانه ها، اجرای تعهدات پرداختی خود را به تاخیر انداخته یا لااقل در چانه زنی میزان پرداختی خود را کاهش دهند و باز هم از جامعه داروسازی به بهانه دفاع از سلامت بیمار و کاهش هزینه های درمانی خرج نمایند.
اما بهرحال ما داروساز هستیم و بعد از انواع غربالگری هایی که شده به این مرحله رسیده ایم و من و خیلی از شما ترجیح میدهیم در این تشنج ایجاد شده (ایجاد کرده شده!) و الان که بحث تغییر و تحول در نظام سلامت مطرح است. منویات مفید برای جامعه داروسازی و بیماران را ارائه کرده و برای تحقق آن تلاش کنیم و در واقع تهدید و تحقیر را به فرصت و ارتقا تبدیل کنیم.
پلن و الگوهای متنوعی را میتوان برای دریافت متناسب دارو با هزینه نظارت و تائید داروساز در نظر گرفت :
...
کمی باید درباره تفاوت حق فنی و حق مشاوره صحبت کنیم. چون بنظر میرسد ما حق فنی میگیریم ولی انتظار انجام مشاوره با همین مبلغ از ما وجود دارد.
حق فنی چیزی مثل هزینه 700 تومانی ست که شما برای جابجا کردن پول از بانکی به بانک دیگر از طریق خودپرداز پرداخت میکنید. حق سرویس یا چیزی مثل این که جمع آنها در یک داروخانه کفاف حقوق پرسنل و درصدی از حقوق مسئول فنی را هم نمیدهد.
اما حق مشاوره بیشتر متغیر بوده و بنظر میرسد که باید تعریف درست تری از این فرمول داشته باشیم تا بعضا اعتراضاتی که درباره حق فنی و در واقع اعتراض به حق مشاوره بیان می شود پاسخ داده شده و حقوق واقعی مشاوره دریافت گردد.
ما همیشه گفتیم این ما هستیم که به حق فنی اندک معترض هستیم و نیاز داریم دست ما بازتر بوده و امکان استفاده از علمی که به زحمت بدست آورده ایم ،در جهت منافع سلامت بیمار، فراهم شده و طبعا متناسب با آن مزد کافی دریافت کنیم.
همان مزدی که در کشورهای توسعه یافته جزو بهترین درامد ها محسوب میشود و البته با طیب خاطر و حمایت نخبگان اعمال میشود.
یک پیشنهادی که مطرح است. تعیین چند مبلغ برای مشاوره و سپس انتساب آن به گروههای مختلف دارویی است. (هر دارو > یک حق مشاوره)
مثلا شما در 5 رده تعرفه مشخص میکنید؛
A : 1000 B: 1500 C:2000 D:3000 E::8000 ریال
بعد بر اساس اهمیت دارو و نیاز به تخصص و توصیه های خاص و نظارت ویژه ای که دارد به داروها این دسته ها را منتسب میکنید.
مثلا
داروی داکسی سایکلین که یک آنتی بیوتیک است. حساسیت زیادی درباره نحوه مصرف آن و عوارضی که دارد و احتیاطات مصرف وجود دارد. بنابراین به C منتسب میشود.
سرم شستشو : با اینکه در ظاهر استفاده از آن بدیهی است اما نگهداری بعد از بازکردن و نحوه درست شستشوی موضع یا حلق و بینی توضیحات و نظارت خاص خود را می طلبد و بر فرض رده B را به خود اختصاص میدهد.
دارویی مثل راکوتان که بسیار پرعارضه تر بوده و طبیعی است که مسائل بسیار حیاتی و پیچیده تری بایستی چک شود تا نهایتا به بیمار برسد به رده D منسوب میشود و
داروها انکولوژی یا توکسیک که تغییر در دوز و مصرف آن بسیار سلامت بیمار را تحت تاثیر قرار میدهد در رده E بوده
و داروهای OTC که در نسخه وارد شده اند تعرفه A را دریافت میکنند.
بدین نحو در محاسبه قیمت دارو برای نسخه فرضی
- کپسول داکسی سایکلین 20 عدد
- قرص استامینوفن 10 عدد
- سرم شستشو 1 عدد
حق ویزیت داروساز مجموع تعرفه های هر قلم داروی این نسخه خواهد بود.
در این مثال فرضی
2000 (داکسی) + 1000 (استامینوفن) + 1500 (سرم شستشو) = 4500
و با افزایش تعداد اقلام دارو به تناسب نظارت بیشتر و پاسخگویی بیشتر و چک کردن تداخلات این مبلغ افزایش می یابد.
و حق نسخه پیچی یا حق فنی نسخه هم فارغ از مبلغ نسخه و بر اساس تعداد اقلام
تک قلم (1000) تا 5 قلم (5000) و بیش از 5 قلم (10000) دریافت شود.
(حق فنی > تعداد اقلام یا یک رقم ثابت)
مثلا در این نسخه که سه قلم است مبلغ 5000 ریال دریافت خواهد شد.
به این ترتیب ما چندین ابهام را برطرف خواهیم کرد
اولا دانش و نظارت ارتباطی با قیمت دارو نخواهد داشت که در فرمول فعلی مبنای محاسبه قرار گرفته.
ثانیا با افزایش تعداد اقلام دارویی و بالطبع افزایش ریسک تداخلات و افزایش زمانی که صرف توضیح برای بیمار صرف میشود وقت و دانش بیشتری نیاز است.
ثالثا با دسته بندی کردن داروها بر اساس اهمیت نظارت و نوع توضیحاتی که بیمار دریافت میکند . پرداخت هزینه را به دریافت اطلاعات تخصصی مرتبط کرده ایم و از این نظر عدالت بهتری برقرار خواهد شد.
روش بعدی تکمیلی که به عقیده من عامل رشد و ارتقا جامعه داروسازی خواهد شد. هر چند در ابتدا باعث زحمت و سختی در بین همکاران می شود و در شروع با مخالفتهایی روبرو میشود. رتبه بندی همکاران داروساز به سه دسته A و B و C است.
لزوم این بحث هم به خروجی زیاد سیستم دانشگاهی غیر انتفاعی که در حرف گفته میشود همان معادل سایر دانشگاههاست و نیاز به حفظ اعتبار و سربلندی مجموعه داروسازی و دیگری پویایی و به روز بودن همکاران داروساز در هر سنی می باشد.
ما نیاز به ارائه مشوق هایی داریم برای داروسازانی که با حوصله و دقت بیشتری وظایف علمی خود را انجام میدهند و وقت و زمان بیشتری صرف به روز نگهداشتن سطح علمی خود صرف میکنند.
در حال حاضر برنامه های بازآموزی وجود دارند اما میدانیم که کافی نیست و مزیت و تمایزی ایجاد نمیکند.
مناسب است که فرمولی برای امتیاز بندی تعریف شود مثلا بر اساس آزمون های سراسری سالیانه یا فصلی. بر اساس میزان امتیازات کسب شده بازآموزی غیر از حداقل های ضروری، حضور منظم در محیط داروخانه، سیستم امتیازدهی توسط بیماران، و حتی سایر همکاران که در تعامل با داروسازان هستند.
ماحصل کار، داروسازی که رده A را کسب میکند مجاز است 200 درصد تعرفه مشاوره ذکر شده در بحث قبلی را دریافت کند. رتبه B میتواند تا 150 درصد و رده C می بایست همان 5 تعرفه ذکر شده را دریافت دارد.
ضمن اینکه داروساز رده A امکان استفاده از نسخه نویسی در طرح ارجاع داروساز را از لیست داروهای اختصاصی خود و با عناوین مشخص شده درمانی داشته باشد.
بدین نحو ما انگیزه بیشتری در داروسازان ایجاد میکنیم. برای بیمار امکان انتخاب بهتر و البته پرداخت متناسب تری را فراهم کرده ایم.
اگر قرار باشد سنگ بنای درستی برای آینده داروسازی طرح شود. این چالش ها که بنظر توهین آمیز و غرض ورزانه طرح می شوند بهترین فرصت برای ایجاد تغییر گسترده در نظام سلامت و ارتقای جایگاه حرفه ای داروسازان است.
طبیعی است که انتظار داریم این هزینه ها نیز تحت پوشش بیمه ها قرار گیرند تا بارمالی پرداختی بیمار کاهش پیدا کند.
بیائید در زمان کمی بعد تر برویم و اثرات این تغییرات را حدس بزنیم :
- با حضور هر داروساز رتبه A تا C ، ضریب حق فنی در نرم افزار تغییر خواهد کرد. بیماری که بخواهد صرفه جویی کند از داروساز C و بیماری که بخواهد از شرح بیشتری و منبع موثق تری مشاوره بگیرد از داروساز رتبه A مشاوره خواهد گرفت.
- موسسین طبعا برای افزایش درامد و اقبال بیماران خواستار جذب داروسازان رده A خواهند بود و به تدریج اکثر داروسازان فارغ التحصیل به سمت کسب مدرکهای لازم رفته و رخوت و سستی علمی از بین جامعه داروسازی رفع خواهد شد.
- با افزایش هزینه های مشاوره و حق فنی بر اساس تعداد اقلام دارویی. این بیمار است که از پزشک تجویزگر درخواست خواهد کرد داروهایی را که بیشتر لازم هستند تجویز نماید و در نهایت این به نفع مصرف منطقی دارو خواهد بود خصوصا در مورد داروهای تحت کنترل و آنتی بیوتیک به این طریق میتوانیم بطور غیر مستقیم مصرف را به موارد الزامی محدود کنیم و از لحاظ سرانه مصرف دارو به کشورهای توسعه یافته نزدیک تر شویم
- در تعیین رتبه بندی باید بسیاری از عوامل را وارد کرد و امکان رشد و ارتقا در هر مرحله ای فراهم باشد. مثلا فاکتور "تجربه کاری" هم اهمیت خودش را خواهد داشت. اگر سیستم امتیاز بندی و بازخورد برای نسخه ها وجود داشته باشد بیمار بتواند از طریق پیامک در شماره سریال دفترچه خود امتیاز از یک تا پنج به پزشک و داروساز خود بدهد و این در نهایت ما را به رابطه بهتر با بیماران متعهد تر خواهد کرد.
- بعضی از داروها آنچنان تخصصی هستند که بنظر می رسد لازم است ارائه آنها در داروخانه با حضور مسئول فنی باشد که قبلا دانشنامه مربوط به آن اقلام دارویی را کسب کرده باشد. مثلا ارائه داروهای انکولوژی میتواند منجمله این داروها باشد. در چنین وضعیتی غیر از تخصیص حق مشاوره خاص برای این داروها. ارائه آنها در داروخانه را مشروط به مسئولین فنی حائز شرایط کرده ایم و راه به سوی تخصصی تر شدن بیشتر این رشته هموار کرده ایم.
-
بد نیست در این بین از منظر دیگری نیز به این مساله بپردازیم و آن تشویق به استفاده همزمان از چند مسئول فنی در یک شیفت داروخانه است. در حال حاضر در برخی از داروخانه ها علیرغم فشارکاری زیاد و حجم نسخ بیشتر، الزام قانونی درباره اهمیت تخصیص تعداد مشخصی نسخه در روز به مسئول فنی ضمن حفظ حداقلهای درامدی مورد نیاز، کاربردی نشده است.
با توجه به اینکه حضور دو داروساز میتواند تجارب و دانش آنها را هم پوشانی کند، یک گزینه تشویقی میتواند برای این دسته داروخانه ها که همزمان از دو مسئول فنی استفاده میکنند استفاده از ضریب A در تعرفه مشاوره باشد.
این وبلاگ برای تبادل اطلاعات با دیگر همکاران گروه پزشکی و استفاده از تجربیات همدیگر ایجاد شده است.