از سایت جستجوی دارو تا سامانه جامع سلامت
تو اینترنت دنبال سایتهای مرجع اطلاعات پزشکی میگشتم و به سایت http://druginfo.nlm.nih.gov/drugportal/drugportal.jsp
برخوردم. توی این سایت با جستجو اسم یا دسته دارویی به صفحه ای منتقل میشین که به شما فهرستی از سایتهایی که اطلاعات خاص در مورد اون دارو دارن ارائه میکنه.
مثلا در مورد داروی آتوروستاتین
در این صفحه
اطلاعات خلاصه ای در مورد دارو
Summary of drug information (MedlinePlusDrug)
Summary of consumer health information (MedlinePlusTopics)
اثر روی شیردهی
Summary of the effect on breastfeeding (LactMed)
اثر روی کبد
Summary of Drug-Induced Liver Injury (LiverTox)
اطلاعات ارائه شده از طرف شرکتهای سازنده
Manufacturers drug label (DailyMed)
اطلاعات راجع موارد مطالعه بالینی (کلینیکال ترایال) انجام شده یا در حال انجام در مورد این دارو
Clinical trials (ClinicalTrials.gov)
و مشاهده مشخصات ظاهری و تصویر داروی مورد نظر از شرکتهای سازنده مختلف
Drug Identification and Image Display (Pillbox beta)
البته باز هم لینکها و اطلاعات بیشتر هم وجود داشت.
اما این آخری برام جالب بود. با باز کردن این لینک
میبینید که چه اطلاعات جزئی قابل مشاهده هست.
از حروف حک شده روی دارو، شکل ظاهری دارو، رنگ اصلی و زمینه دارو، سایز دارو به میلیمتر ، خط دار بودن (بدون خط ، 1،2،3 و 4 خط) و حتی اطلاعاتی مثل مواد تشکیل دهنده غیر دارویی هم به همراه تصاویر داروها قابل مشاهده بود.
تصور اینکه یک شرکت خصوصی بخواد این حجم اطلاعات رو جمع آوری کنه خیلی غیر محتمل هست. دسترسی به این داده ها، تجمیع و استاندارسازیشون کار بسیار وقت گیری هست و ضمن اینکه تهیه یک دیتابیس ناقص کاملا بی ارزش هست.
فرض کنید شما بدونین که سایتی فقط 60 درصد داروها رو پوشش میده. جستجو برای پیداکردن داروی خاص در چنین سایتی شما رو به یقین نمیرسونه و این میتونه کارکرد این سایتها رو زیر سوال ببره
پس حتما نیاز به نظارت و جهت دهی سازمانهای مثل وزارت بهداشت و معاونت غذا و دارو برای پیشبرد تهیه چنین دیتابیس هایی وجود داره.
در واقع این سازمانها میتونن با استفاده از قدرت اجراییشون و اشراف به مجموعه های تحت نظارتشون فرمها و استاندارهای خاصی رو آماده کنن و مثلا از شرکتهای سازنده و یا وارد کننده بخوان که اطلاعات مربوط به حوزه کاری خودشون رو تحت این فرمت ارائه کنن. این داده ها با هم تجمیع میشن و اونوقت قابل ارائه هستن. در اینصورت هست که میشه روی به روز بودن داده ها، کامل بودن و قابل استناد بودنشون و اتصال این داده ها به سایر منابع داده ای اتکا کرد.
حال چه فواید دیگه ای میشه از داشتن یک سیستم استاندارد با کدهای تعریف شده واحد و سرور مرجع انتظار داشت.
در یک بستر امن و روان اینترنت (که نگرانی بابت امنیت داده ها، اتصال وعدم اتصال اینترنت به دلایل سیاسی و عدم تزاحم لنگرهای به گل نشسته کشتی ها..) میشه این سناریو ها رو متصور بود :
داروخانه ها موجودی اقلام (بیمه ای و غیر بیمه ای) خود رو میتونن تعیین کنند که در سرور مرکزی نمایش داده بشه یا خیر.
بیماری که دنبال داروی خاص یا کمیاب هست میتونه از این طریق به سرعت به داروی خودش برسه.
فرض کنید بیمار به داروخانه شما میاد و در نسخه اش پرل ویتامین د هست که شما موجود ندارین. با جستجو در موجودی داروخانه های شهر یا محله خودتون بیمار رو به اون داروخانه هدایت میکنید.
یا در روند کلی ویزیت؛ بیمار یک کد بیمه ای خواهد داشت که بر روی کارتهایی مثل کارتهای بانکی درج شده. بیمار به پزشک مراجعه میکنه و پرونده بیمار بصورت آنلاین تهیه میشه (یا آفلاین ثبت میشه و در اولین فرصت ارسال میشه) برای هر بیماری کدهای تعریف شده وجود داره و پروسه های انجام شده مثل درخواست آزمایش و امثالهم هم همینطور. نسخه بیمار ثبت میشه و در واقع داده های نسخه برای همان سرور مرکزی فرستاده میشه.
بیمار میتونه به هر داروخانه ای که مایل باشه مراجعه کنه و بعد از وارد کردن شماره بیمار در سیستم. نرم افزار داروخانه قادر به ارتباط با سرور و دریافت داده های نسخه بیمار میشه. در صورت موجود بودن اقلام نسخه در داروخانه فرایندش رو تکمیل میکنه.
به این صورت که یک کپی از اطلاعات نسخه در نرم افزار داروخانه باقی میمونه. در صورتی که بیمار تحت پوشش بیمه باشه همون نسخه برای سایت بیمه ارسال میشه و یا درستتر وقتی هست که در همان سایت مرجع ایندکسی برای بیمه اصلی و مکمل فرد به نسخه ثبت شده تخصیص داده بشه.
حتی بیمار در مطب میتونه درخواست کنه که اگر داروخانه محل خودشون اون داروها رو دارن نسخه برای اون داروخانه ارسال بشه و تا زمانی که بیمار به داروخانه مراجعه میکنه نسخه در داروخانه پذیرش و آماده سازی بشه.
بیمار به منزل با داروهاش بر میگرده و به سایت بیماران وارد میشه. با وارد کردن شماره بیمه و کد رمز خودش میتونه پرونده سلامت خودش رو ببینه. از هزینه های خودش اطلاع پیدا کنه. اقلام دارویی اش رو ببینه و نکته مهم اینکه میتونه با کلیک کردن روی اقلام دارویی به اطلاعات جزیی بیشتری راجع به داروها و بیماری اش دست پیدا کنه.
میتونه در مورد داروهاش نظر و کامنت بذاره. میتونه تجربه سایر بیماران رو راجع به اون داروها بدونه. میتونه سیر درمان و فیدبکی که از درمان گرفته رو وارد کنه و میتونه برای کسب مشاوره و توضیحات بیشتر تلفنی یا حضوری از داروخانه محلش برای اقلام مبهمی که مشخص میکنه وقت بگیره.
پزشک هم میتونه در حین نسخه نویسی بر اساس سطح درامد بیمار نسخه نویسی کنه. میتونه نسخ تجویزی سایر همکارانش رو برای اون بیماری خاص ببینه و از روند رضایت بیماران دیگه در مورد اون نسخه ها مطلع بشه. میتونه وضعیت درمانی بیمارانش رو پیگیری کنه، سوابق بیماری و سوابق مراجعات درمانی اش رو ببینه.
داروخانه هم میتونه آخرین هشدارها راجع به مصرف دارو، نکات قابل ذکر به بیمار که قبلا تهیه شده، بررسی موارد احتیاط و غیره رو که مدام توسط کمیته های بالینی در حال به روز شدن هستند رو مشاهده کنه و با بیمار در موردشون صحبت کنه و راهنمایی های لازم به ارائه کنه.
تمام این ها ممکن است محقق شوند. نیاز به برنامه ریزی ، آماده سازی زیرساختهای فنی و نرم افزاری داره و البته مقاومتهایی هم حتما وجود خواهد داشت و بحثهای حقوقی هم در این سناریو باید در نظر گرفته بشن.
حریم خصوصی بیماران باید حفظ بشه. از داده های بیماران حفاظت بشه و اطمینان حاصل بشه که خود شخص بیمار و اشخاص ذی صلاح امکان مشاهده پرونده اش رو دارند.
اینکه داروخانه ها مختار باشن موجودی خودشون رو اعلام کنند یا نه. بحث خودش رو داره. اینکه پزشکی مایل باشه نسخ تجویزی اش رو سایر همکاران ببینن همینطور. اینها در ظاهر جزو حریمها ممکنه به حساب بیان و نفع شخصی ممکنه باعث بشه در اظهار این داده ها مقاومت باشه. اما شاید آینده باید طوری باشه که شفافیت لازم ایجاد بشه.
اگر پزشکی درمان خاصی بلد هست که موثر تر هست، دیگران هم ازش بهره ببرند. اگر داروخانه ای داروی کمیابی در اختیار دارد حق هر بیماری است که از آن دارو بهره مند بشه .
چه چیزی موجب اقبال بیماران به پزشک یا داروساز خاص خواهد شد؟ پیش فرض ما این هست که با ارائه داده های شفاف و دقیق و اختصاصی در سالهای آینده به وضعیتی برسیم که مثلا نسخ ما تداخل دارویی ، منع مصرف نداشته باشد. دارو و تشخیص درست باشد. دارو و رژیم درمانی برای بیمار مورد نظر اختصاصی تعیین شده باشد و نیازهای خاص و محدودیتهای ویژه بیمار را در نظر بگیرد.
تمام این ها نیاز به دانش دارند که در حال حاضر بسیار متکی به ذهن و دقت و مسئولیت پذیری هرکدام از ما در حیطه فعالیت خودمان دارد. اما با ارائه دانش به روز به سهل ترین حالت میتوانیم تفاوت عملکرد در افراد مختلف را به حداقل اشتباه نزدیک نمائیم.
اما همیشه غیر از داده های بی روح و استاندارهای سالم و درست ، این ارتباط انسانی و این خلاقیت فردی هست که میتواند تضمینی برای اقبال گردد. بنابراین با تجهیز مراکز درمانی به قابلیت استفاده از این داده های مجتمع و به روز شده. کف توقعات درمانی بالا خواهد رفت. اشتباهات سهوی به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. شفافیت بیشتری در امر درمان و سلامت را شاهد خواهیم بود. و البته میتوان مطمئن بود که نیاز به هویت شخصی و جایگاه شغلی افراد کماکان حفظ خواهد شد.
در حداقل آن، تائیدیه انجام فرایند خواهد بود و در حد احسن آن اقناع حداکثری بیماران از تمام جنبه های سلامت روحی و جسمی
چند تا از منابع قابل استفاده :
استانداردهای تعریف شده برای صنعت :
http://www.fda.gov/ForIndustry/DataStandards/
- لیست کدهایی که ذکر شد. مثل کد بسته بندی
http://www.fda.gov/ForIndustry/DataStandards/StructuredProductLabeling/ucm163380.htm
کد طعم ها :
http://www.fda.gov/ForIndustry/DataStandards/StructuredProductLabeling/ucm163380.htm
هدف از استفاده : درمان/پیشگیری/تشخیص
http://www.fda.gov/ForIndustry/DataStandards/StructuredProductLabeling/ucm162577.htm
شکل های دارویی :
http://www.fda.gov/ForIndustry/DataStandards/StructuredProductLabeling/ucm162038.htm
و دانلود لیبل های دارویی که به سرعت به روز میشوند :
http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/downloadLabels.cfm
http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/help.cfm#zipmetadata
http://www.fda.gov/ForIndustry/DataStandards/StructuredProductLabeling/default.htm
این وبلاگ برای تبادل اطلاعات با دیگر همکاران گروه پزشکی و استفاده از تجربیات همدیگر ایجاد شده است.