مترادف هاي آفت شامل
Aphthous stomatitis, recurrent oral ulcerations(RAS), Aphthous ulcers, and Canker sores
هنوز درمان کاملا موثري براي اين بيماري وجود ندارد و داروهايي که در اين زمينه عرضه شده اند بيشتر تحمل دوره را آسانتر نموده يا آنرا کوتاه تر ميكنند
حدود 25 درصد افراد جامعه به آن دچار میشوند و در 50 درصد این افراد هر 3 ماه زخمها عود ميكند.
این زخمها به شکل گرد يا بیضی با زمینه زرد یا خاکستری كه بوسيله هاله التهابي محصور شده دیده مي شود
علت دقيق بيماري مشخص نيست ، حدود 75 درصد کساني که آفت مکرر دارند آنتي بادي عليه سلولهاي اپيتليوم مي سازند ، نقص در پاسخ ايمني سلولي ، هايپرسنسيويتي نسبت به گونه ال - استرپتوکوک Sanguis و بعضي عوامل ويروسي را هم دخيل مي دانند
از لحاظ شدت به 3 دسته Minor , Major , Herpetiform تقسيم ميشود.
نوع مينور كه بيشترين شيوع را دارد - 80 درصد – قطري كمتر از 1 سانتي متر داشته و معمولا در نواحي موكوسي كراتينيزه نشده مخاط دهان ايجاد ميشود و بدون در مان در عرض حداكثر 2 هفته بهبودي پيدا ميكند.
نوع ماژور كه با نام بيماري Sutton هم شناخته ميشود قطري بيشتر از 1 سانتي متر با زخمهاي عميقتر كه معمولا بعد از بهبود آثار اسكار آن باقي ميماند.
نوع Herpetiform تنها 5 تا 10 درصد انواع آفت را شامل ميشود شامل چندين زخم كوچك 1 تا 3 ميلي متري وزيكول دار است و در عرض حدود 1 ماه درمان ميشود.
استراتژي درمان معمولا يكي از این انتخاب ها است كه بنا به شرايط مورد استفاده قرار ميگيرد
-آنتی باکتریال موضعی مثل : دهانشویه كلرهگزدين . ايرشا . بنزيد آمين و بتادين 1 درصد
- ضد التهابي : سيستميك و موضعی مثل : ژل آدكورتيل
-تنظيم كننده هاي سيستم ايمني مثل : لواميزول . كلشي سين و سيكلوسپورين .بسيار به ندرت بكار رفته اند
-علامتي مثل : مسكن هاي خوراكي . بي حس كننده هاي موضعي ليدوكائين و اسانس ميخك-دنتول-
- طب جايگزين مثل هاميوپاتي
درمان ايده آل درماني است كه روند بهبود زخمها را با افزايش رشد سلولهاي موكوس تسريع كند و سلولهاي باكتري را در محل زخم از بين ببرد و تا حدي مانع بازگشت دوباره آن شود.
از داروهاي اختصاصي ميتوان داروي آدکورتيل ADCORTYL in orabase را نام برد که محتوي ماده ضد التهاب تريامسينولون ، از دسته گلوکوکورتيکوييدها يا به طور ساده تر کورتونها ، در يک پايه موکوادهسيوMucoAdhessive يا مخاط چسب ميباشد اين دارو را بايد تا روزي سه بار برروي محل آفت قرار داد، براي اينکه دوام دارو در محل بيشتر باشد حتي المقدور تا چند ساعت غذا ميل نشود يا به مقدار بيشتر قبل از خواب استفاده گردد
داروي ترکيبي ديگر شامل پايه : شربت آلومينيم ام جي اس ، يا شربت ديفن هيدرامين که اولي به علت داشتن ماده قابض آلومينيم و دومي به علت اثر بي حس کنندگي به عنوان پايه استفاده مي شود
از آنتي بيوتيکها معمولا از تتراسايکلين استفاده ميشود يعني پودر داخل چند کپسول داخل شيشه شربت که تا حدود يک سوم حجمش را تقليل داده ايم اضافه مي شود ، تترا سايکلين احتمالا اثرات مفيد خود را نه به عنوان آنتي بيوتيک بلکه به علت خاصيت ضد التهابي خود اعمال ميکند
دوز دقيقتر : 250ميليگرم(يک کپسول) در 30 ميليليتر محلول (حتي آب) حل شود و روزي 6 بار هر بار 5ميلي ليتر از آن قرقره و بعد ميل شود
گاها چند آمپول دگزامتازون هم اضافه ميشود ، احتمالا آمپول هاي Long Acting مثل تريامسينولون ، بتامتازون ال آ و پردنيزولون دوام موضعي بيشتري به علت پايه غير محلول خود دارند
ويال ليدوکائين يا محلول دنتول(اسانس ميخک) Dentol هم براي ايجاد بي حسي موضعي در مخلوط ،معجون!،بکار ميرود
و چند قرص سايمتيکون يا سوکرالفيت هم به عنوان عامل پوشش دهنده همراه ميگردد. جالب است بدانيد در بعضي كرمهاي آرايشي از سوكرالفيت نيز استفاده ميشود.
در اوستئوماتيس stomatitis بيماران سرطاني از کلشي سين استفاده شد و اثر ضد التهابي موضعي مناسبي نيز ديده شد
داروي ديگر محلول بنزيدآمين است که يک دهانشويه خوش رنگ! با خاصيت بي حس کنندگي موضعي است در مصرف آن بايد احتياط شود كه دارو بلعيده نشود وبه قسمتهاي انتهايي حلق نرسد خصوصا در كودكان بهتر است استفاده نشود.
از داروهاي تركيبي جديدي كه كارايي تائيد شده نيز دارند از ژل Aphtarine ميتوان نام برد كه تركيب يك ماده گياهي در پايه گليسرين است.
این گياه با نام علمي Alchemilla Vulgaris و نام محلي Lady`s Mantle و نام فارسي پاي شير يا رجل الاسد با غلظت 3 درصد در گليسرين فرموله شده است.
در طب قديم نیز در بهداشت دهاني بكار ميرفت . اثر آن به همراه گليسرين تسريع روند بهبود زخمهاي دهاني عنوان شده.اين دارو اثر خود را نسبتا سريع – درعرض 2 روز 60 درصد و 3 روز تا 75 درصد- نشان ميدهد .طعم . قوام . بافت و راحتي استفاده رضايت بخشي دارد.
در ایران قطره های گیاهی میرتکس Myrtex و آفتوپلکس Aphtoplex که از گیاه مورد گرفته شده با اقبال خوبی مواجه شده. فقط اول وقتی در دهانتون قرقره میکنید یکمقدار آتیش میگیرین! ولی در کل خوب جواب میده.
قطره گیاهی پرسیکا هم یک قطره چند منظوره بهداشت دهخان و دندان هست که در درمان آفت دهان رضایتمندی قابل قبولی در مصرف کنندگان ایجاد کرده است.
از سايمتيدين ، جوش شيرين ،لواميزول، سوکرالفيت ،تاليدوميد ،سايکلوسپورين ،آب اکسيژنه،شربت منيزيوم هيدروکسايد، محلول ويوله ، پنتاکسي فيلين هم براي کنترل آفت استفاده شده
عوامل ايجاد کننده و راههاي پيشگيري
استرس نقش موثري در بروز آفت دارد با اينحال کنترل آن کار ساده اي نيست!
تروما يا ضربه که باعث ايجاد جراحت در دهان ميشود
مثلا گاز کرفتن لثه ، براشينگ يا مسواک زدن طوري که باعث آسيب به لثه شود ، غذاهائي که مي توانند در حين جويده شدن به مخاط دهان آسيب برسانند مثلا سيب زميني سرخ شده
کمبود آهن ، ب12،ب6،ب1،ب2،روي ، فوليک اسيد
بيماريهاي کرون Crohn ، اولسراتيو کولايتيس، سندرم روده تحريک پذير يا ايريتيبل باول سيندرم!،بهجت Behcet ،ايدز ، نوتروپني دوره اي و سلياک celiac
حساسيت غذايي مثلا در بيماران مبتلا به سلياک که آنتي بادي بر عليه پروتئين شير گاو يا پروتئين گندم ، گلوتن، توليد ميکنند
عفونت ويروسي يا باکتريائي
ظاهرا رابطه اورال اينتر کورس به علت ورود فلور ميکروبي جديد به محيط دهان مي تواند مورد توجه قرار گيرد
زمينه هاي ژنتيکي
عوارض داروئي به خصوص در بيماران مبتلا به سرطان با مکانيسم احتمالي تسريع جداشدن سلولهاي اپيتليال مخاط دهان ، حتي نگه داشتن بعضي قرصها در دهان مثل پانکراتين ، آسپرين ، کاپتوپريل
سوال : قرص کاپتوپريل به صورت زير زيانی چه انديکاسيونی دارد؟
^ بازگشت به صفحه اول وبلاگ