Pre-Eclampsia - استفاده از آسپرين با دوز پايين در حاملگی
Pre-Eclampsia
احتمالا شماهم به نسخه هايي براي خانمهاي باردار بر خوردهايد كه در آن از آسپرين 80 يا 100 ميليگرم روزانه استفاده شده . با توجه به وجود آسپرين در رده C دليل تجويز دارو بايستي پيگيري شود . در اين جا به كاربرد آسپرين در پيشگيري از اكلامپسي پرداخته شده ، اميدوارم مورد توجه همكارا ن قرار گيرد.
Ref: Applied Therapeutics 2005
پاتولوژي
در حاملگي طبيعي مهاجرت تروفوبلاست و تخريب بافت رحم باعث تغييراتي در عروق جفت و تسهيل جريان خون ميشود اين تغييرات مسئول ايجاد يك جريان ثابت خوني با مقاومت كم هستند كه تغذيه مناسب براي جنين را فراهم مي كند. در پره اكلامپسي اين تغييرات فيزيولوزيك به طور كامل ايجاد نميشود در نتيجه كاهش پرفيوژن و نهايتا ايسكمي جفت رخ مي دهد. همچنين در حاملگي طبيعي ميزان پروستاسايكلين 8 تا 10 برابر افزايش مي يابد درنتيجه نسبت پروستاسايكلين به ترومبوكسان A2 زياد ميشود .پروستاسايكلين به همراه نيتريك اكسايد در حفظ وازوديليشن موثرند. پروستاسايكلين همچنين باعث مقاومت عروق نسبت به اثروازوكانستريكشن آنزيوتانسين II ميشود.
در حاملگی طبيعی فشار خون دياستوليک ۷ تا ۱۰ ميليمتر جيوه بين هفته ۱۳ و ۲۰ ام تشکيل جنين کاهش می يابد و در سه ماهه سوم فشار خون نسبت به زمان قبل از حاملگی افزايش می يابد.معمولا فشار سيستوليک در طول حاملگی تغيير چندانی نميکند.
پرفشار خونی در حاملگی به فشار خون سيستوليک بالاتر از ۱۴۰ و دياستوليک بالاتر از ۹۰ گفته ميشود.
در پره اكلامپسي نسبت پروستاسايكلين به ترومبوكسانA2برعكس ميشود و اين ترومبوكسان A2 است كه نقش غالب دارد و باعٍث افزايش حساسيت عروق به آنزيوتانسين II و نوراپي نفرين ميشود .اين افزايش ترومبوكسان A2 به علت اختلال سلولهاي اندوتليوم است.نتيجتا وازواسپاسم و افزايش فشار خون رخ مي دهد كه به نوبه خود اختلال عملكرد سلولهاي اندوتليوم را بيشتر ميكند.
صدمه سلولهاي اندوتليال در نهايت باعث پارگي عروق و نشت مايعات خوني از مويرگها ميگردد در پره اكلامپسي شديد اين وضعيت منجر به هايپو ولوميا و افزايش هماتوكريت ، كاهش حجم پلاسما ، وازواسپاسم ، كاهش پرفيوژن كليه ، مغز ، كبد و ديگر ارگانها ميشود .
كاهش پروتئين خون در نتيجه دفع توسط كليه آسيب ديده منجر به كاهش فشار انكوتيك پلاسما و بروز ادم ميشود
احتمال وقوع اكلامپسي بسياركم است اما در صورت وقوع احتمال مرگ مادر زياد است.
ريسك فاكتورهاي پره اكلامپسي :
سابقه فاميلي ، پره اكلامپس قبلي خصوصا اگر قبل از هفته 30 ام روي داده باشد، سن بالاي حاملگي و فاصله كم بين حاملگي ها ، بيماريهاي زمينه اي مثل اختلالات ترومبوفيليك(كمبود انتي ترومبين-هايپر هموسيستئينميا) ، ديابت شيرين يا مقاومت به انسولين
پره اكلامپسي اكثرا در حاملگي اول اتفاق مي افتد.
بيمار بايستي به دقت تحت نظر باشد از نظر بررسي دقيق و مرتب فشار خون(هر چهار ساعت) ، كراتينين سرم و بررسي پرونئين اوري(روزانه)- كليرنس كراتينين و دفع 24 ساعته پروتئين از ادرار
تست عملكرد كبدي ، هماتوكريت و شمارش پلاكت (2 بار در هفته)
از طريق اولتراسوند بايستي رشد جنين را تحت نظر داشت(ماهانه)
مهمترين مارکر پروتئين اوری است
بيمار بايستي فورا علائم پره اكلامپسي مثل ادم صورت و دست به علت احتباس سديم يا هايپوآلبونميا ، سردرد و اختلالات بينايي را گزارش كند.
درد شكمي مي تواند علامت خطرناك پره اكلامپسي شديد و احتمال پانكراتيت و حتي پارگي كبد باشد!
علت پره اكلامپسي مشخص نيست ،بيماري معمولا تا نيمه دوم حاملگي بروز باليني ندارد و تا زمان دليوري باقي مي ماند.در واقع وضع حمل باعث برطرف شدن تمام اين علائم ميشود
گزينه هاي درماني براي پره اكلامپسي:
متيل دوپا (آلدومت) ؛-گروه ب در حاملگي- دوز معمول 750 تا 1000 ميليگرم در روز(قرصهاي موجود در ايران 250 ميليگرمي هستند) ، حداكثر دوز 2 تا 3 گرم روزانه است . بيمار بايد از نظر خطر صدمه كبدي با دارو تحت كنترل باشد.
بتا بلاكرها،بلوك كننده هاي كانال كلسيم و ديورتيكها در خط بعدي هستند.
گزينه هاي درماني براي اكلامپسي :
سولفات منيزيوم 4 ميليگرم وريدي به مدت 30 دقيقه و درادامه انفوزيون مداوم 2 گرم در ساعت در طول وضع حمل و تا 12 تا 24 ساعت بعد از آن ادامه مي يابد.
يا محلول 50 درصد آن تا 10 گرم به صورت عضلاني در دو دوز منقسم سپس 5 ميليگرم هر 4 ساعت عضلاني
مكانيسم اثر : بلاك امينو اسيد تحريكي NMDA
منيزيوم سولفات ريسك تبديل پره اكلامپسي به اكلامپسي را تا 58 درصد نسبت به پلاسبو پائين مي آورد
تشنج به علت كاهش جريان خون مغزي رخ ميدهد و منيزيوم سولفات يك وازوديلاتور قوي مغزي و افزايش دهنده سنتز پروستاسايكلين است
احتياط: در طول درمان رفلاكس تاندون ، ميزان ريت تنفس(بايد بيشتر از 12 تا در دقيقه باشد) و خروجي ادرار مرتبا بايستي چك شود. در صورت بروز هايپوكلسيمي از كلسيم گلوكونات استفاده شود(10 ميلي از محلول 10درصد وريدي آهسته در عرض 3 دقيقه)
از ديازپام و فني توئين هم براي كنترل تشنج در اكلامپسي استفاده ميشود.
گزينه هاي درماني فشار خون شديد:
هيدرالازين : انتخابي براي درمان هايپرتنشن شديد حاملگي است( 5 ميليگرم وريدي در عرض 1 تا 2 دقيقه و سپس 5 تا 10 ميليگرم هر نيم ساعث تا كنترل فشار خون)
پيشگيري از پره اكلامپسي :
دوز كم آسپرين : با مهار سيكلواكسيزناز پلاكت باعث تعديل نسبت پروستاسايكلين به ترومبوكسان آ2 ميشود.آسپرين بر روي سيكلواكسيزناز پلاكتهاي نوزاد تاثيري ندارد.
كلسيم : در صورت مصرف كم كلسيم باعث ترشح رنين و هورمون پاراتيروئيد ميشود در نتيجه از ساپلمنتهاي كلسيم براي رفع اين احتمال استفاده ميشود( تا 2 گرم در روز)
احتمال وقوع اكلامپسي بسياركم است اما در صورت وقوع احتمال مرگ مادر زياد است.
ريسك فاكتورهاي پره اكلامپسي :
سابقه فاميلي ، پره اكلامپس قبلي خصوصا اگر قبل از هفته 30 ام روي داده باشد، سن بالاي حاملگي و فاصله كم بين حاملگي ها ، بيماريهاي زمينه اي مثل اختلالات ترومبوفيليك(كمبود انتي ترومبين-هايپر هموسيستئينميا) ، ديابت شيرين يا مقاومت به انسولين
پره اكلامپسي اكثرا در حاملگي اول اتفاق مي افتد.
بيمار بايستي به دقت تحت نظر باشد از نظر بررسي دقيق و مرتب فشار خون(هر چهار ساعت) ، كراتينين سرم و بررسي پرونئين اوري(روزانه)- كليرنس كراتينين و دفع 24 ساعته پروتئين از ادرار
تست عملكرد كبدي ، هماتوكريت و شمارش پلاكت (2 بار در هفته)
از طريق اولتراسوند بايستي رشد جنين را تحت نظر داشت(ماهانه)
مهمترين مارکر پروتئين اوری است
بيمار بايستي فورا علائم پره اكلامپسي مثل ادم صورت و دست به علت احتباس سديم يا هايپوآلبونميا ، سردرد و اختلالات بينايي را گزارش كند.
درد شكمي مي تواند علامت خطرناك پره اكلامپسي شديد و احتمال پانكراتيت و حتي پارگي كبد باشد!
علت پره اكلامپسي مشخص نيست ،بيماري معمولا تا نيمه دوم حاملگي بروز باليني ندارد و تا زمان دليوري باقي مي ماند.در واقع وضع حمل باعث برطرف شدن تمام اين علائم ميشود
گزينه هاي درماني براي پره اكلامپسي:
متيل دوپا (آلدومت) ؛-گروه ب در حاملگي- دوز معمول 750 تا 1000 ميليگرم در روز(قرصهاي موجود در ايران 250 ميليگرمي هستند) ، حداكثر دوز 2 تا 3 گرم روزانه است . بيمار بايد از نظر خطر صدمه كبدي با دارو تحت كنترل باشد.
بتا بلاكرها،بلوك كننده هاي كانال كلسيم و ديورتيكها در خط بعدي هستند.
گزينه هاي درماني براي اكلامپسي :
سولفات منيزيوم 4 ميليگرم وريدي به مدت 30 دقيقه و درادامه انفوزيون مداوم 2 گرم در ساعت در طول وضع حمل و تا 12 تا 24 ساعت بعد از آن ادامه مي يابد.
يا محلول 50 درصد آن تا 10 گرم به صورت عضلاني در دو دوز منقسم سپس 5 ميليگرم هر 4 ساعت عضلاني
مكانيسم اثر : بلاك امينو اسيد تحريكي NMDA
منيزيوم سولفات ريسك تبديل پره اكلامپسي به اكلامپسي را تا 58 درصد نسبت به پلاسبو پائين مي آورد
تشنج به علت كاهش جريان خون مغزي رخ ميدهد و منيزيوم سولفات يك وازوديلاتور قوي مغزي و افزايش دهنده سنتز پروستاسايكلين است
احتياط: در طول درمان رفلاكس تاندون ، ميزان ريت تنفس(بايد بيشتر از 12 تا در دقيقه باشد) و خروجي ادرار مرتبا بايستي چك شود. در صورت بروز هايپوكلسيمي از كلسيم گلوكونات استفاده شود(10 ميلي از محلول 10درصد وريدي آهسته در عرض 3 دقيقه)
از ديازپام و فني توئين هم براي كنترل تشنج در اكلامپسي استفاده ميشود.
گزينه هاي درماني فشار خون شديد:
هيدرالازين : انتخابي براي درمان هايپرتنشن شديد حاملگي است( 5 ميليگرم وريدي در عرض 1 تا 2 دقيقه و سپس 5 تا 10 ميليگرم هر نيم ساعث تا كنترل فشار خون)
پيشگيري از پره اكلامپسي :
دوز كم آسپرين : با مهار سيكلواكسيزناز پلاكت باعث تعديل نسبت پروستاسايكلين به ترومبوكسان آ2 ميشود.آسپرين بر روي سيكلواكسيزناز پلاكتهاي نوزاد تاثيري ندارد.
كلسيم : در صورت مصرف كم كلسيم باعث ترشح رنين و هورمون پاراتيروئيد ميشود در نتيجه از ساپلمنتهاي كلسيم براي رفع اين احتمال استفاده ميشود( تا 2 گرم در روز)
این وبلاگ برای تبادل اطلاعات با دیگر همکاران گروه پزشکی و استفاده از تجربیات همدیگر ایجاد شده است.